Natura jako nauczyciel
W miejscu mojej pracy, inspirowanym pedagogiką Reggio Emilia, prowokacje przygotowane w sali, podlegają naszej kontroli, to znaczy, że są przemyślane i starannie przygotowywane przez pedagogów. Oczywistym jest, że zamknięte pomieszczenie, jakim jest sala, daje ograniczoną liczbę możliwości i rozwiązań. Przebywając tylko w czterech ścianach, mocno ograniczylibyśmy rozwój dzieci. Doznania i prowokacje, które daje świat zewnętrzny, naprawdę potrafią zaskakiwać. Z całą pewnością natura jest niepodważalnym nauczycielem, dlatego też dbamy o solidną dawkę czasu spędzanego na powietrzu.
Dzieci chętnie bawią się w ogrodzie, na placu zabaw, w parku, na wycieczce w lesie. Wiosną i latem jesteśmy obecni na zewnątrz całymi dniami, eksplorując przestrzeń, wspólnie się bawiąc, przeprowadzając projekty, jedząc razem posiłki, a czasem nawet odpoczywając na tarasie.
Nie ma złej pogody, jest tylko nieodpowiednie ubranie
Pamiętajmy, że w świadomości dzieci nie ma złej pogody. Każda pora roku i każda aura generuje inne doświadczenia i bodźce dla ich zmysłów. Jeśli tylko to, co dzieje się na zewnątrz, nie naraża nas na niebezpieczeństwo, co dzień wyruszamy poza teren naszej placówki.
Rodzice dbają o odpowiednie wyposażenie dzieci, dostosowane do pogody. Obecnie na rynku dostępne są przeróżne stroje przeciwdeszczowe, czy ubrania odpowiednie na śnieg, które pozwalają wchodzić w kałuże i zaspy śnieżne bez ryzyka przemoczenia. Dzieci uwielbiają prezentować elementy swojej garderoby ochronnej, zwłaszcza kalosze i nieprzemakalne spodnie.
W ciepłe dni napełniamy wodą baseny i balie, zakładamy kostiumy i szalejemy na całego. Jesienią w porze deszczowej badamy właściwości wody. Czego możemy się dowiedzieć, wychodząc na zewnątrz w deszczowy dzień? Deszcz tworzy kałuże. Deszcz podlewa rośliny. Zebraną wodą z kałuży można podlać rośliny. Ziemia zmieszana z wodą tworzy błoto. Ubrudzone w błocie kalosze można umyć w kałuży. Piaskownica okryta folią może stać się basenem. Woda z kałuży może być przydatna, gdy chcemy ugotować zupę w kuchni błotnej. Wodę możemy zbierać do śmieciarki, żeby ją oczyścić. Wodę z kałuży da się czerpać butelką, łopatką i foremkami do piasku. Skakanie w kałuży rozbryzguje wodę i moczy spodnie wszystkich dookoła. Deszcz to niewątpliwie zjawisko atmosferyczne, pobudzające kreatywność i wspierające budowanie nowych doświadczeń.
Gdy jest zimno, ubieramy się cieplej i wyruszamy na wspólne przygody. Obserwujemy wiatr, opisujemy, gdzie go widać i czym w danym momencie porusza. Gdy spadnie śnieg, nie może nas zabraknąć, zwłaszcza że w ciągu ostatnich kilku lat coraz rzadziej pada. Łapiemy więc spadające płatki, lepimy przeróżne bryły, tworzymy lód i małe ślizgawki. Obserwujemy, jakie wzory kreśli mróz.
Oczywiście, oprócz walorów estetycznych i naukowych, codziennymi wizytami na świeżym powietrzu, niezależnie od pogody, wspieramy układ odpornościowy dzieci, dotleniamy ich organizmy i uzupełniamy witaminę D3.
Jak środowisko naturalne wspiera pedagogów w pracy?
Daje przestrzeń do biegania i szaleństwa dla dzieci. Pozwala na wykorzystywanie ogromnej ilości materiałów sensorycznych i plastycznych, bez obaw o tworzący się bałagan. Generuje tematy do projektów edukacyjnych. Daje możliwość badania fauny i flory, prezentując przeróżne owady i zachwycając nas mnogością kształtów i kolorów. Aktywizuje wszystkie zmysły jednocześnie i daje impuls do wymyślania niebanalnych zabaw i nawiązywania kontaktów społecznych.
Jak dzieci korzystają z częstych pobytów na zewnątrz?
Dzieci często przebywające na powietrzu ćwiczą sprawność motoryczną, koordynację, zwinność i równowagę. Stykając się z różnymi powierzchniami, wzbogacają swoją florę bakteryjną, przez co rzadziej chorują. Zabawy w naturalnym środowisku obfitują w wiele ciekawych możliwości, wspólne rozwiązywanie problemów, uczą współpracy i nawiązywania kontaktów. Ponad to dzieci, mając wiele zjawisk do zaobserwowania, ćwiczą spostrzegawczość. Dodatkowo w naturze odnajdują ukojenie i spokój, co wpływa korzystnie na ich układ nerwowy i może dać poczucie zjednoczenia ze światem. Myślę, że we wszystkich formach opieki nad dziećmi, na każdym etapie ich rozwoju, kontakt z naturą, niesie ze sobą same korzyści. Oprócz bliskości w relacjach międzyludzkich ważna jest także bliskość z naturą.
Dlaczego wychodzenie na dwór powinno być w ofercie przedszkola?
Współczesne przedszkola mają za zadanie zapewnić dzieciom wszechstronny rozwój, stymulujące środowisko oraz odpowiednie warunki do nauki i zabawy. W ostatnich latach coraz częściej dyskutuje się o tym, że jednym z istotnych elementów, które powinny znaleźć się w ofercie przedszkoli, jest regularne wychodzenie na dwór. Dlaczego warto, aby przedszkole uwzględniało czas na spędzanie na świeżym powietrzu? Oto kilka powodów.
Zdrowie i kondycja fizyczna: Wychodzenie na dwór daje dzieciom możliwość swobodnego ruchu i aktywności fizycznej. Bieganie, skakanie, chodzenie czy zabawa na placu zabaw to doskonałe sposoby na rozwijanie sprawności fizycznej i umiejętności motorycznych. Regularna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zdrowie dzieci, wzmacnia mięśnie, poprawia koordynację oraz ogólną kondycję.
Rozwój sensoryczny: Świat na dworze pełen jest różnorodnych bodźców sensorycznych, takich jak świeże powietrze, słońce, wiatr, dźwięki natury czy różne faktury podłoża. Wychodzenie na dwór daje dzieciom możliwość odkrywania tych bodźców, co stymuluje rozwój zmysłów. Dziecko może dotykać, słuchać, obserwować i doświadczać różnych wrażeń, co wpływa pozytywnie na jego rozwój sensoryczny.
Kontakt z naturą: W dzisiejszych czasach wiele dzieci ma coraz mniejszą styczność z naturą. Przebywanie na świeżym powietrzu daje im szansę na bezpośredni kontakt z przyrodą. Dzieci mogą obserwować rośliny, zwierzęta, ptaki czy owady. Mogą uczyć się o różnych zjawiskach przyrodniczych, takich jak pora roku, zmiana pogody czy cykle życiowe roślin i zwierząt. Kontakt z naturą ma pozytywny wpływ na rozwój emocjonalny i poznawczy dziecka.
Zabawa i integracja społeczna: Wychodzenie na dwór to także doskonała okazja do zabawy i integracji społecznej. Dzieci mogą wspólnie bawić się na placu zabaw, budować zamki z piasku, organizować wyścigi czy zabawy zespołowe. Podczas takich aktywności dzieci uczą się współpracy, dzielenia się zabawkami, rozwiązywania problemów i komunikacji. Wychodzenie na dwór sprzyja budowaniu relacji między dziećmi i rozwijaniu umiejętności społecznych.
Przerwa od nauki: Spędzanie czasu na świeżym powietrzu stanowi również przerwę od intensywnych zajęć edukacyjnych. Dzieci mogą oderwać się od sali przedszkolnej, gdzie skupiają się na nauce, i swobodnie bawić się na podwórku. Taki odpoczynek i zmiana otoczenia pozytywnie wpływa na koncentrację i motywację do dalszej nauki.
Wychodzenie na dwór powinno być nieodłącznym elementem oferty przedszkoli. Zapewnia ono dzieciom wiele korzyści, zarówno pod kątem zdrowia fizycznego i emocjonalnego, jak i rozwoju sensorycznego oraz społecznego. Przedszkole, które uwzględnia wychodzenie na dwór, daje dzieciom możliwość eksploracji otaczającego świata, odkrywania przyrody i rozwijania zdolności społecznych poprzez zabawę na świeżym powietrzu.
Podczas poszukiwania przedszkola dla swojego dziecka wielu rodziców bierze pod uwagę ten aspekt wychodzenia na dwór jako jeden z elementów, które decydują o wyborze placówki. Bo gdy wszystkie przedszkola skupiają się na zajęciach dodatkowych i językach obcych, niekiedy wyróżnikiem jest właśnie to, jak zapatrują się na codzienne przebywanie na świeżym powietrzu. Może zatem odpowiedzią na pytanie: Jak wybrać przedszkole lub żłobek, może być: sprawdzając politykę wychodzenia dzieci na dwór i to, jak jest ona realizowana w praktyce.
Warto zauważyć, że wychodzenie na dwór nie musi być ograniczone tylko do placu zabaw przedszkola. Przedszkola mogą organizować wycieczki do pobliskich parków, ogrodów botanicznych, lasów czy nawet gospodarstw rolnych. Dzieci mają wtedy możliwość dowiedzenia się więcej o przyrodzie, obserwowania różnorodnych zwierząt i roślin oraz doświadczania różnych aktywności na świeżym powietrzu.
Przedszkola powinny również uwzględniać edukację ekologiczną podczas wyjść na dwór. Dzieci mogą uczyć się o zrównoważonym rozwoju, recyklingu, oszczędzaniu energii i dbaniu o środowisko naturalne. Mogą również uczestniczyć w projektach sadzenia drzew, zakładania małych ogródków czy segregacji odpadów. Takie działania uczyłyby dzieci odpowiedzialności za środowisko już od najmłodszych lat.
Warto również zaznaczyć, że wychodzenie na dwór ma korzystny wpływ na zdrowie psychiczne dzieci. Świeże powietrze, promienie słoneczne i kontakt z naturą mają działanie uspokajające i odprężające. Dzieci mogą się wyciszyć, odpocząć od miejskiego zgiełku i poprawić swoje samopoczucie.
Jednak nie można zapominać o odpowiednich środkach bezpieczeństwa podczas wychodzenia na dwór. Przedszkola powinny zapewnić opiekę dorosłych, którzy będą czuwać nad bezpieczeństwem dzieci i dbać o to, aby aktywności na świeżym powietrzu były prowadzone w sposób kontrolowany i bezpieczny.
Wśród wielu zalet wychodzenia na dwór, warto podkreślić, że taka praktyka może również wpływać pozytywnie na rodziców. Wiele badań wskazuje, że czas spędzony na świeżym powietrzu może redukować stres i poprawiać samopoczucie dorosłych. Dlatego, oferując dzieciom możliwość wychodzenia na dwór, przedszkola mogą pomagać rodzicom w utrzymaniu harmonii i równowagi w życiu codziennym.
Podsumowując, wychodzenie na dwór powinno być integralną częścią oferty przedszkoli. Zapewnia ono dzieciom nie tylko zdrowy rozwój fizyczny, ale również stymuluje ich rozwój poznawczy, społeczny i emocjonalny. Przedszkole, które uwzględnia w programie regularne wyjścia na świeże powietrze, daje dzieciom unikalne możliwości odkrywania świata i doskonale przygotowuje je do dalszego etapu edukacji i życia społecznego.
Co dzieci mogą robić podczas wyjść na dwór w przedszkolu?
Wychodzenie na dwór w przedszkolu to nie tylko okazja do zabawy i aktywności fizycznej, ale także doskonały moment do odkrywania świata i rozwijania różnorodnych umiejętności. Podczas wyjść na świeże powietrze dzieci mają możliwość angażowania się w różne aktywności, które sprzyjają ich rozwojowi. Oto kilka pomysłów na to, co dzieci mogą robić podczas wyjść na dwór w przedszkolu.
Zabawy na placu zabaw: Plac zabaw to idealne miejsce do swobodnej zabawy i eksploracji. Dzieci mogą bawić się na zjeżdżalniach, huśtawkach, karuzelach czy wspinaczkach. To doskonały sposób na rozwijanie sprawności fizycznej, równowagi oraz koordynacji ruchowej. Przedszkola mogą również zapewniać różnorodne materiały i zabawki na placu zabaw, takie jak piłki, skakanki czy gry na świeżym powietrzu, które dodatkowo zachęcają dzieci do aktywności.
Eksploracja przyrody: Podczas wyjść na dwór przedszkola mogą organizować spacery po pobliskim parku, lasie lub ogrodzie botanicznym. Dzieci mają wówczas szansę na bezpośredni kontakt z naturą, obserwowanie roślin, drzew, ptaków i zwierząt. Przedszkolaki mogą uczyć się o różnych gatunkach roślin, ich cechach, jak również o potrzebach zwierząt i ich środowisku życia. Taka eksploracja przyrody rozwija zainteresowanie dzieci otaczającym światem i pozwala im na naukę poprzez doświadczanie.
Zabawy sensoryczne: Wychodzenie na dwór to doskonała okazja do angażowania zmysłów dzieci poprzez zabawy sensoryczne. Dzieci mogą bawić się w piaskownicy, dotykać ziemi, trawy, kamieni czy badać różne faktury podłoża. Przedszkola mogą również organizować zabawy z wodą, malowanie na chodniku kredą lub manipulowanie różnymi materiałami, takimi jak glina. Takie aktywności rozwijają zmysły dziecka, pobudzają wyobraźnię i kreatywność.
Gry i zabawy ruchowe: Podczas wyjść na dwór przedszkola mogą organizować różne gry i zabawy ruchowe, które angażują dzieci w aktywność fizyczną, jednocześnie rozwijając ich umiejętności społeczne. Przykłady takich zabaw to wyścigi, rzucanie piłką, łapanie chusteczek, skakanie przez linę czy hula-hop. Gry zespołowe, takie jak „Węże i żabki” czy „Zielone światło, czerwone światło”, również są doskonałym sposobem na integrację społeczną i naukę współpracy.
Pikniki i pick-upy: Przedszkola mogą organizować pikniki lub pick-upy na świeżym powietrzu, gdzie dzieci mają możliwość spożywania posiłków na trawie lub na specjalnie przygotowanych kocykach. Takie aktywności nie tylko pozwalają dzieciom na odpoczynek i jedzenie na świeżym powietrzu, ale także sprzyjają budowaniu relacji społecznych poprzez wspólne posiłki i rozmowy.
Zajęcia tematyczne na świeżym powietrzu: Na przykład mogą organizować lekcje przyrodnicze, podczas których dzieci będą uczyć się o roślinach, zwierzętach, owadach i ich ekosystemach. Mogą również organizować zajęcia artystyczne, podczas których dzieci będą malować na chodniku, tworzyć land-art czy brać udział w projektach plastycznych z wykorzystaniem naturalnych materiałów.
Ważne jest, aby przedszkole uwzględniało różne warunki pogodowe i dostosowywało aktywności na dworze w zależności od sytuacji. Dzieci powinny być odpowiednio ubrane i chronione przed nadmiernym nasłonecznieniem lub deszczem, a także odpowiednio nawodnione i zabezpieczone przed ukąszeniami owadów. Bezpieczeństwo dzieci powinno być zawsze priorytetem.
Wychodzenie na dwór w przedszkolu ma ogromne znaczenie dla rozwoju dzieci. Zapewnia im możliwość wszechstronnego rozwoju fizycznego, poznawczego i społecznego. Daje im szansę na interakcję z naturą, odkrywanie świata i rozwijanie kreatywności. Przedszkole powinno być miejscem, które inspiruje i zachęca dzieci do aktywności na świeżym powietrzu, stwarzając im przy tym bezpieczne i odpowiednio dostosowane warunki.
Wnioski są jasne – wychodzenie na dwór powinno być integralną częścią oferty przedszkoli. Daje dzieciom możliwość zdrowej zabawy, nauki i odkrywania świata w bezpośrednim kontakcie z naturą. Przedszkola, które uwzględniają wyjścia na dwór, otwierają przed dziećmi nieograniczone możliwości rozwoju i tworzenia niezapomnianych wspomnień.
