Czym jest zabawa?
Zabawa jest kluczem do nauki. Jest idealnym połączeniem dziecięcej swobody ze zdobywaniem wiedzy i nowych umiejętności.
Obserwując dziecko od narodzin, możemy zauważyć, że uczy się ono poprzez aktywną zabawę, wykorzystując przy tym wszystkie zmysły. Poznając świat i możliwości swojego ciała manipuluje przedmiotami, szuka ich przeznaczenia, prowadzi baczną obserwację, reaguje na nowości i zmiany. Działa samodzielnie, ale przede wszystkim w interakcji z drugim człowiekiem.
W przedszkolach bliskościowych przykładamy ogromną wagę do czasu zabawy. Jest ona dla nas inspiracją i punktem wyjścia do tworzenia projektów edukacyjnych. Z pełnym przekonaniem wierzymy, że zabawa nie jest czasem straconym, a wręcz przeciwnie, jest naszym polem do działania.
Poznawanie świata przez zabawę
Podążając za najważniejszą potrzebą dzieci i słuchając, czego dzieci potrzebują – eksploracji świata poprzez zabawę – odkryłam w sobie potrzebę powrotu do wspomnień z dzieciństwa. Tak wiele czasu spędzaliśmy na podwórku i placu, wyobrażając sobie świat, jaki chcieliśmy widzieć i nadając przedmiotom nowe, czasem magiczne znaczenia.
Pomyślałam, że pomimo zmiany, która dokonała się w ciągu ostatnich lat, w dzieciach nadal drzemie potrzeba tworzenia. W sprzyjającym środowisku jesteśmy w stanie pobudzać kreatywność i dawać naszym podopiecznym dobry start, aby w przyszłości dołączali do kręgu twórców. W ten oto sposób, przygotowując poranne inspiracje zwane „prowokacjami”, zaczęłam układać przedmioty znalezione na sali i w ogrodzie w sposób niekonwencjonalny, nadając im nowe znaczenie.
Jakie było moje przesłanie? Jeśli widzisz coś, gdy zamkniesz oczy, jest to w świecie Twojej fantazji, potrzebujesz naprawdę niewiele, by stworzyć ten świat, do zabawy, tu i teraz z tego, co masz pod ręką. Każdego dnia dzieci witała nowa stworzona przeze mnie propozycja, inspirująca je do zabawy. Odwrócony stół ze stojącymi wokół czterema oponami stawał się pojazdem, kosz z doczepionym na sztorc kijem od szczotki zakończonym materiałem stawał się łódką, piaskownica przykryta niebieską folią stawała się oceanem, dwie butelki połączone ze sobą tworzyły lornetkę.
Początkowe zaciekawienie i zaskoczenie dzieci powoli zmieniało się w twórczą zabawę, podczas której kolejne przedmioty, meble, elementy placu zabaw stawały się światem pełnym wymyślanych przez nas przygód. Potrafiliśmy ćwiczyć nasze mózgi i mnożyć zastosowania dla jednego przedmiotu.
Czasem mogliśmy zaobserwować, że z rozrzuconych na dywanie takich samych przedmiotów, każdy był w stanie stworzyć coś innego. Każdego dnia czekał na dzieci element zaskoczenia-zjeżdżalnia zmieniła się w wielkiego wieloryba, w piasku między drewnianymi słupami pływały rekiny, rura pod zjeżdżalnią wciągała jak tornado, z ławeczek czy równoważni powstawały autostrady. Po jakimś czasie chłopcy sami stworzyli łódź, zapakowali do niej różne potrzebne na wyprawę przedmioty, omawiając wspólnie ich nowe przeznaczenie i wyruszali na pełne morze. Wewnętrzny plac zabaw był statkiem pirackim, jaskinią smoka lub górą do zdobycia, gdzie młodsi i starsi razem spędzali czas, ciałem i słowem tworząc własne scenariusze zabaw.
Zobacz, jak wiele wspaniałych rzeczy może powstać, gdy połączymy naszą dorosłą wiedzę z potrzebą zabawy, jaką czuje dziecko.
Zobacz, jak ważne jest, aby w pracy dziećmi mieć przestrzeń na skontaktowanie się ze swoim wewnętrznym dzieckiem, które być może siedziało w ciszy zdominowane przez realizację planów i scenariuszy.
Zabawa w przedszkolu bliskościowym
W przedszkolach inspirowanych relacją jest przestrzeń na wspólną zabawę w bliskości, na wymianę międzypokoleniową. Będąc dobrym pedagogiem, możesz proponować lub dołączać do trwającej zabawy. Możesz być kreatorem, uczestnikiem i obserwatorem pamiętając, że nic tak nie przemawia do dzieci, jak przykład własny.
Korzystaj z tego, co Cię otacza. Wychodź z dziećmi na świeże powietrze, bo tam masz mnóstwo okazji do nieskrępowanej i wolnej zabawy.
Usiądź na brzegu piaskownicy i zacznij kopać w piasku, a już po chwili zaczną podchodzić zaciekawione dzieci, pytając, co robisz. Masz moc, Pedagogu, moc, która dobrze wykorzystana daje Ci możliwość przekazywania swojej wiedzy w sposób ciekawy. Dzięki takiemu otwartemu podejściu do edukacji nie boimy się poruszać z podopiecznymi tematów poważnych, jak np.: świat dinozaurów, wybuchających wulkanów czy kosmosu. Otaczamy się poważnymi publikacjami i leksykonami zakupionymi w muzeach, bo wiemy, że każdą wiedzę da się dopasować do wieku słuchających. Z tą różnicą, że to my dorośli wchodzimy do świata dzieci i ich zabaw. Tam bez lęku, stresu, w pełnym relaksie zwracamy ich uwagę na to, czego chcemy je nauczyć.
Czym jest pedagogika zabawy?
Pedagogika zabawy to podejście wychowawcze, które stawia na rozwój dziecka poprzez aktywną i swobodną zabawę. Jest to metoda oparta na przekonaniu, że zabawa jest naturalnym sposobem działania dzieci i ma ogromne znaczenie dla ich rozwoju emocjonalnego, społecznego, fizycznego i poznawczego.
Pedagogika zabawy zakłada, że najważniejszą formą uczenia się dla dziecka jest zabawa. Poprzez zabawę dzieci eksplorują świat, uczą się nowych umiejętności, rozwijają swoją wyobraźnię, kreatywność oraz zdolności społeczne. Zabawa daje im też możliwość odkrywania własnej tożsamości, budowania relacji z rówieśnikami i radzenia sobie z różnymi emocjami.
Głównym celem pedagogiki zabawy jest zapewnienie dzieciom przestrzeni i czasu do swobodnej i spontanicznej zabawy. W takiej atmosferze dzieci mają możliwość podejmowania własnych decyzji, wyrażania siebie, eksperymentowania i tworzenia własnych reguł. Przedszkola i placówki wychowawcze, które stosują pedagogikę zabawy, stwarzają odpowiednio dostosowane środowisko i materiały, które zachęcają dzieci do aktywności i eksploracji.
W ramach pedagogiki zabawy nauczyciele i wychowawcy pełnią rolę przewodników i towarzyszy w zabawie. Są obserwatorami, którzy dostarczają odpowiednich bodźców, inspiracji i wsparcia, nie narzucając jednak swojej wizji zabawy. Dzięki temu, dzieci mają możliwość samodzielnego eksplorowania, kształtowania umiejętności społecznych, rozwiązywania problemów i budowania relacji.
Pedagogika zabawy opiera się na założeniu, że dzieci są aktywnymi i kompetentnymi uczestnikami procesu edukacyjnego. Nie tylko pobudza ich rozwój intelektualny, ale również wspiera ich zdolności emocjonalne i społeczne. Poprzez zabawę dzieci uczą się radzenia sobie z konfliktami, rozwijają empatię, naukę dzielenia się, komunikacji i współpracy.
Ważnym elementem pedagogiki zabawy jest także respektowanie indywidualności i różnorodności dzieci. Każde dziecko ma swoje własne tempo rozwoju, zainteresowania i preferencje. W ramach pedagogiki zabawy, przedszkola i placówki wychowawcze starają się dostosować programy i aktywności do potrzeb każdego dziecka, aby zapewnić mu optymalne warunki rozwoju.
Pedagogika zabawy ma wiele zalet i korzyści dla dzieci. Oprócz rozwijania różnych obszarów ich rozwoju, takich jak kreatywność, wyobraźnia, zdolności społeczne czy motoryka, zabawa także wpływa pozytywnie na ich samopoczucie i poczucie własnej wartości. Dzieci, które mają możliwość swobodnej zabawy, są bardziej samodzielne, pewne siebie i otwarte na eksplorację.
Podsumowując, pedagogika zabawy to podejście wychowawcze, które stawia na swobodną, aktywną i pełną radości zabawę jako główny środek edukacji i rozwoju dziecka. Poprzez zabawę, dzieci uczą się, odkrywają, tworzą relacje i rozwijają się na wielu poziomach. Jest to metoda, która podkreśla wagę indywidualności, kreatywności i spontaniczności. Pedagogika zabawy daje dzieciom przestrzeń do bycia sobą i odkrywania swojego potencjału.
Jak swobodna zabawa wpływa na rozwój dziecka?
Swobodna zabawa odgrywa kluczową rolę w rozwoju dziecka. Jest nie tylko źródłem radości i satysfakcji, ale również ma ogromny wpływ na jego rozwój emocjonalny, społeczny, fizyczny i poznawczy. Jakie korzyści przynosi swobodna zabawa dla dzieci?
Rozwój emocjonalny: Swobodna zabawa daje dzieciom możliwość wyrażania swoich emocji i odkrywania sposobów radzenia sobie z nimi. Podczas zabawy dzieci mogą odgrywać różne role, wcielać się w postacie i symulować sytuacje, co pomaga im zrozumieć i wyrazić swoje emocje. Zabawa daje im także przestrzeń do wyrażania radości, smutku, złości czy strachu, co przyczynia się do rozwoju ich inteligencji emocjonalnej.
Rozwój społeczny: Swobodna zabawa jest doskonałą okazją do nawiązywania relacji z rówieśnikami. Poprzez wspólną zabawę dzieci uczą się komunikacji, współpracy, empatii i rozwiązywania konfliktów. Zabawa w grupie rozwija umiejętności społeczne dzieci, takie jak dzielenie się, czekanie na swoją kolej, słuchanie innych i wyrażanie swoich potrzeb. Dzieci uczą się budować relacje, rozumieć perspektywy innych osób oraz radzić sobie z różnymi sytuacjami społecznymi.
Rozwój fizyczny: Swobodna zabawa to także doskonały sposób na rozwijanie sprawności fizycznej u dzieci. Poprzez bieganie, skakanie, chodzenie, wspinanie się czy ruchy związane z zabawą na świeżym powietrzu, dzieci rozwijają swoje umiejętności motoryczne. Zabawa zapewnia im także możliwość eksplorowania swojego ciała, testowania swoich możliwości fizycznych i rozwijania koordynacji ruchowej.
Rozwój poznawczy: Swobodna zabawa to czas, w którym dzieci mogą eksplorować świat, odkrywać nowe rzeczy i zgłębiać wiedzę. Poprzez zabawę dzieci rozwijają swoją wyobraźnię, kreatywność i umiejętność rozwiązywania problemów. Zabawa daje im możliwość eksperymentowania, zadawania pytań, poszukiwania odpowiedzi i rozwijania umiejętności myślenia abstrakcyjnego. Dzieci uczą się planowania, organizacji i podejmowania decyzji, co przekłada się na rozwój ich umiejętności poznawczych.
Swobodna zabawa ma ogromny wpływ na rozwój dziecka. Poprzez zabawę dzieci uczą się wyrażania emocji, budowania relacji, rozwijania sprawności fizycznej i poznawczej. Zabawa daje im przestrzeń do kreatywności, samodzielności i eksploracji świata. Dlatego ważne jest, aby zapewnić dzieciom odpowiednią ilość czasu i przestrzeni do swobodnej zabawy, bez nadmiernego nadzoru dorosłych. Swobodna zabawa jest kluczowym elementem w procesie ich rozwoju i powinna być wspierana przez rodziców, nauczycieli i opiekunów.
