Ewolucyjnie nie jesteśmy przystosowani do samodzielnego wychowywania dzieci
Jest wieczór, dzieci zasnęły. Minął kolejny dzień wszystkich blasków i trudniejszych chwil rodzicielstwa. Ile wyrzutów sumienia dziś się pojawiło? Ile postów o tym, jak wspierać rozwój mowy/motoryczny dziecka przeczytałaś? Ile rolek o tym, jak poprawnie nosić dziecko zobaczyłaś? Ile posiłków było przygotowywanych z myślą, czy są odpowiednio zbilansowane? Ile planów musiało zostać zmienionych, bo nie macie z kim zostawić dziecka? Ile głębokiego poczucia samotności mamy w sobie jako rodzice na co dzień?
Tradycyjnie, w historii ludzkości, opieka nad dziećmi była wspólnym wysiłkiem całej społeczności. Od babć po sąsiadów – każdy miał swoją rolę w zapewnianiu dzieciom bezpieczeństwa, nauki i miłości.
Dziś jesteśmy sami. Nawet, gdy wychowujemy dziecko z partnerem lub partnerką, brakuje nam wokół wspierającej społeczności. Oczywiście, niektórzy ją mają - i to jest super! Ale dziś chcemy popatrzeć globalnie i podkreślić, że naprawdę wychowanie to nie jest praca dla jednego człowieka, czy nawet dwóch. Szczególnie, gdy ta rola rodzica, a szczególnie mamy, tak bardzo się zmieniła - jesteśmy opiekunkami, mamami, specjalistkami od wychowania, ostojami spokoju żeby wyregulować napięcie dziecka, dietetyczkami, animatorkami, kobietami, pracowniczkami, przedsiębiorczyniami. Mamy tak wiele ról, a czasu wciąż tyle samo. A my naprawdę, patrząc na ewolucję, zupełnie nie jesteśmy do tego przygotowani!
W dawnych społecznościach tradycyjnych oraz przedindustrialnych wychowanie dzieci było zadaniem wspólnotowym. Dlaczego takie podejście miało sens i korzyści?
1. Podział obowiązków: Opieka nad dziećmi była dzielona między różne osoby w społeczności, co zmniejszało obciążenie pojedynczych rodziców. Dzięki temu zachowanie równowagi w obowiązkach było dużo łatwiejsze. A jak bardzo to pomaga w uniknięciu wypalenia rodzicielskiego, wiemy tylko my - współcześni rodzice!
2. Różnorodne wzorce: Dzieci miały kontakt z różnymi wzorcami i opiekunami, co wzbogacało ich doświadczenia edukacyjne. Uczyły się różnych umiejętności i wartości od różnych członków społeczności.
3. Wsparcie emocjonalne: Społeczność zapewniała dzieciom wsparcie emocjonalne i stabilność. W sytuacjach, gdy jeden opiekun nie mógł być obecny, dziecko zawsze mogło znaleźć pocieszenie i bezpieczeństwo u innych bliskich mu osób.
4. Adaptacyjne rodzicielstwo: Wspólnotowe podejście do wychowania dzieci było elastyczne i dostosowywało się do wyzwań środowiskowych. Wspólne zasoby i wiedza pomagały społecznościom radzić sobie z okresami niedoboru, kryzysu, zmian.
W świecie, w którym coraz więcej rodziców zmaga się z samotnym wychowaniem, powrót do koncepcji „wioski” może okazać się kluczem do budowania zdrowszych i bardziej zrównoważonych społeczności. To nie tylko zadanie dla pojedynczych rodziców, ale też dla osób, które zajmują się zagospodarowaniem miast, planami rozwojowymi dzielnic czy choćby projektowaniem osiedli. I to też zadanie kulturowe - jak odwrócić indywidualizm, w którym funkcjonujemy, ku bardziej wspólnotowemu patrzeniu na świat?